خیلی وقت پیش، یعنی چیزی حدود ده سال گذشته، دانشمندان و آدم‌های معمولی فکر می‌کردند رشد سلول‌های مغزی در سال‌های اول کودکی تمام می‌شود. سرعت کشف چیزهای جدید در علم، خیلی زیاد است و برای همین ده سال گذشته، برای دانشمندان یعنی خیلی پیش. آن روزها نمی‌دانستند که دستگاه‌های پیشرفته تصویربرداری، روزی مغز انسان را مورد تحقیق قرار می‌دهند و در تمام انسان‌ها رشد و تغییر سلول‌ها را بررسی می‌کنند و به این نتیجه می‌رسند که بیش­ترین تغییر و تکامل مغز، مربوط به دوران نوجوانی و جوانی است؛ یعنی از 10 تا 23 سالگی. خدای من! این درست همان زمانی است که تغییرات زیستی و هورمونی درون بدن شروع به شکل گرفتن می­ کند. همان موقع است که بد و خوب برای انسان از هم جدا می‌شود و رفتارها برای سال‌های بعد تثبیت می‌شوند.


تا الان چه چیزی فهمیدیم؟

یکی این­که سرعت کشف و تغییر علم خیلی بالاست و دیگر این­که برخلاف گذشته، دانشمندان فهمیده‌اند که رشد سلول‌های مغزی و تکامل فکری و رفتاری انسان، مربوط به دوران نوجوانی اوست. پس اولین فکری که مثل چراغ روی سرم سبز می‌شود این است: باید در دوران نوجوانی به فکر راه‌های افزایش علم و یادگیری باشم. این یک سرمایه‌گذاری بزرگ است؛ روی مغزم، فکرم و آینده‌ام.


حالا چطوری دست به کار شویم؟

کار سختی نیست. همه‌اش جمع می‌شود در تغییر نوع فکر و اراده‌ی ما! این­جا، پنج تا کار مفید برای­تان نوشته‌ایم تا بهتر علم را بشناسید و درک کنید:

1. اطلاعات را به خوبی جمع‌آوری کنید. شما باید بدانید چطور از اینترنت برای پیدا کردن جواب‌های­تان استفاده کنید. کتاب‌های علمی و پرسش و پاسخ‌ها را بخوانید، اطلاعات کتاب‌ها جامع‌تر و دقیق‌تر از صفحات اینترنتی است و در طولانی ­مدت دانش شما را کامل‌ و عمیق‌تر می‌کند.

2. وقتی در مورد یک مسئله اطلاعاتی به دست می‌آورید، باید در یک­ جا نگهداری کنید تا بعداً از آن استفاده کنید یا آرشیوی از تحقیقات­تان داشته باشید. شما دو جا می‌توانید اطلاعات را نگهداری کنید: یکی در مغز و دیگری روی کاغذ یا ذخیره در رایانه. هر دو روش ذخیره باید درست انجام شوند. وقتی می‌خواهید در مغزتان ذخیره کنید، باید مطلب را به خوبی بفهمید؛ طوری­که بتوانید برای یک کودک با زبان ساده توضیحش بدهید. هرچه راحت‌تر و ساده‌تر مطلب را توضیح دهید، یعنی اطلاعات را خوب‌تر در مغزتان ذخیره‌ کرده‌اید. روی کاغذ یا رایانه هم باید مطلب­تان را به زبان خودتان، با استفاده از شکل‌ها و نمودارها و درخت‌های یادگیری ذخیره کنید. سعی کنید برای هر اطلاعاتی یک جدول یا شکل بسازید.

3. وقتی درس جدیدی در مدرسه یاد می‌گیرید، به دنبال آن باشید که کاربردش را در آینده و رشته‌های مختلف آن را هم بشناسید. از معلم، بزرگ­ترها، کتاب و اینترنت می‌توانید کمک بگیرید. درس‌هایی مثل ریاضی و فیزیک، نیاز بیش­تری به این موضوع دارند. دانستن کاربرد هرموضوع، به اشتیاق یادگیری آن، کمک بیش­تری می‌کند.

4. نوجوان بودن واقعاً کار آسانی نیست. در این سن، گاهی دوست دارید تنها باشید، گاهی یک دوست صمیمی از همه چیز بهتر است و گاهی می‌خواهید در یک جمع شاد و سرزنده و پرجنب ­وجوش عضو باشید. همه‌ی کارها را باید بکنید. سعی کنید تنهایی مطالعه کنید و به سؤال‌های علمی برسید، با یکی از دوستان­تان آزمایش و تحقیق کنید و در جمعی سؤال‌ها و جواب‌های­تان را به اشتراک بگذارید و نظرات دیگران را بپرسید. سعی کنید کارها و برنامه‌ها با علایق و روحیه‌­ تان  یکی باشد. شما باید در نوجوانی شاد باشید و از همه‌ی فرصت‌ها استفاده کنید.

5. یک دانشمند هنرمند باشید. اگر نقاشی می‌کشید به لحظه ­ی حل شدن رنگ در آب، به شیوه­ ی پخش شدن رنگ روی کاغذ، به این­که چطور خیال­تان چیزهایی را که تا به حال ندیده، می‌کشد و... فکر کنید. یک دانشمند ورزشکار باشید. اگر توپ را درون تور می‌اندازید، از خودتان بپرسید: چطور مغز فاصله را می‌سنجد و به عضلات دستور می‌دهد که با قدرت کافی توپ را درون تور بیندازد؟ به پاهای­تان هنگام دویدن فکر کنید، چطور بدون این­که به برداشتن گام‌ها فکر کنید، می‌توانید از موانع بپرید، در زمان مناسب تغییر جهت بدهید و سرعت دویدن­تان را کم و زیاد کنید؟ یک دانشمند نویسنده باشید. به خیال­تان بگویید که دوست دارید جهان پنجاه سال بعد چطور باشد و چه چیزهای نشدنی‌ای شدنی شود. داستان خیال­ انگیز علم آینده را بنویسید. به هر رشته‌ای که علاقه ­مندید، سؤال‌ پرسیدن و دنبال جواب رفتن را فراموش نکنید.

این پنج کار، خیلی ساده است؛ به سادگی یک دست زیر چانه زدن و کمی فکر کردن، کمی بیش­تر از قبل. یک بار که این کارها را امتحان کردید، اگر آن را دوست داشتید، باز هم تکرار کنید. با تکرار و تمرین است که شما قهرمان و برتر می‌شوید، آن طور که دل­تان می‌خواهد!

همه چیز آماده است. شما در بهترین سن برای ساختن آینده هستید، پس باید دست به کار شوید.
 
نویسنده: سیده­افروز ارزه‌گر